توصیه های علم اقتصاد برای خانواده ها

توصیه های علم اقتصاد برای خانواده ها" />

توصیه های علم اقتصاد برای خانواده ها بسیاری از مواقع خانواده ها تصمیماتی می گیرند که آنچنان عقلانی نیست و منجر به ضرر اقتصادی برای آنها می شود در این مقاله نکاتی برای تصمیم گیری بهتر در مسائل اقتصادی مطرح شده است که به انتخابات شما در زندگی روزمره کمک شایانی خواهد نمود

علم اقتصاد شاخه های فراوانی دارد که هر کدام به نوبه خود در حال به روز شدن و گسترش است. در میان این شاخه ها، «اقتصاد رفتاری» بیشتر از سایر حوزه ها به مطالعه و سودرسانی به خانواده و افراد جامعه می پردازد. اقتصاد رفتاری تلفیق ناهمگنی از علوم متفاوت با محوریت اقتصاد است. برخی از مهم ترین این علوم، روانشناسی رفتار شناختی، علوم شناختی و علوم اعصاب هستند. اقتصاد رفتاری بر چند حوزه اساسی تمرکز زیادی دارد که یکی از پرکاربردترین آنها عملیات «تصمیم گیری» است. تصمیم گیری به پروسه شناسایی حالت های گوناگون برای انجام کنش و انتخاب حالت مناسب در آن موقعیت از میان کل حالات ممکن اطلاق می شود. تعریف عمومی تصمیم گیری دو مولفه شناسایی و انتخاب را برجسته می کند.

عامل اول که شناسایی است ممکن است به یافتن تمام راه حل ها یا رفتار های ممکن ختم نشود. از سویی مولفه دوم نیز با مجموعه طویلی از حالت های مختلف همراه است که برخی انتخاب های مناسب و بعضی دیگر نامناسب هستند. بنابراین قضاوت در این مولفه نقش اساسی ایفا می کند. در نظریات کلاسیک اقتصادی رفتار خانوار را بر پایه سود و زیان یا پاداش و قربانی استوار می دانند. این بدان معناست که هر شخص به دنبال کاستن از زیان و افزودن بر میزان سود خود است. این رفتار برای افراد طبیعی و منطقی به نظر می رسد اما اینکه خانوار بتواند در تمام لحظات تصمیم گیری، شناسایی و انتخاب صحیحی برای دریافت سود بیشتر و زیان کمتر داشته باشد، غیرممکن به نظر می آید. با شناخت بهتر نسبت به مراحل تصمیم گیری و عوامل موثر بر این پروسه، افراد بهتر می توانند در تصمیم گیری های خود موفق عمل کنند.

الگوی کهنه تصمیم گیری منطقی

مدل کلاسیک اقتصاد درخصوص رفتارشناسی خانوار از چند اصل قدیمی تبعیت می کند. این مدل براساس فرضیاتی مانند مشخص بودن مسائلی که نیاز به تصمیم گیری دارند، وضوح اهداف خانوار، گرایش عمومی و مشترک افراد، قابل تشخیص بودن حالت های مختلف کنش، قابل اندازه گیری بودن عواقب کنش های گوناگون و مهم تر از همه منطقی بودن تصمیم گیری خانوار پایه ریزی شده است. منطقی بودن همیشگی تصمیمات به این معنی است که خانواده یا خانوار همواره از عواقب تمامی تصمیم های خود آگاهی دارند، آنها همواره توان دسترسی اطلاعات مربوطه و بررسی آنها را دارا هستند، تصمیم آنها بدون هیچ گونه سوگیری و تعصب انجام می شود و افراد همیشه قادر به جست وجو و شناسایی حالت بهینه معادله سود و زیان خواهند بود. علم کلاسیک اقتصاد با منطقی دانستن شیوه تصمیم گیری خانوار از بروز محتمل خطا در شناسایی و انتخاب چشم پوشی می کند و خانوار را با الگویی جامعه شناختی که برآیندی از مجموع تصمیم های اتخاذ شده کل افراد است می سنجد. اگر این فرضیات پذیرفتنی باشند و میانگین بهینگی تصمیم های اخذ شده برای افراد مناسب باشد، باز هم علم کلاسیک به خانواده و افراد کمک خاصی نخواهد کرد.

پارامتر های غیرمنطقی در معادله همیشگی

محدودیت اقتصاد کلاسیک در راهنمایی خانواده برای تصمیم گیری بهینه با رویکرد نوینی که در اقتصاد رفتاری اتخاذ شده پوشش داده شده است. در اقتصاد رفتاری دیگر خبری از فرضیات مثبت درخصوص رفتار عقلانی افراد خبری نیست. اقتصاددانان زیادی تصمیم گیری منطقی افراد را به درستی زیر سوال برده اند و برای اثبات آن پژوهش های بسیاری انجام داده اند. دن آریلی، کارشناس حوزه اقتصاد رفتاری در مقالات و کتب خود ضمن رد رفتار منطقی افراد در تصمیم گیری، عوامل تاثیر گذار بر فقدان منطق را بررسی کرده است.

دانیل کانمن و ریچارد تیلور، فعالان حوزه اقتصاد رفتاری که هر دو از برندگان جایزه نوبل اقتصاد هستند نیز در زمره گروه نوظهوری قرار دارند که تئوری تصمیم منطقی را رد می کنند. یک مثال معروف امکان رفتار غیر منطقی افراد را به خوبی نشان می دهد. در پژوهشی که بخش بازاریابی دانشگاه استنفورد انجام داده، به تفاوت رفتار مشتریان در خرید یک محصول مانند آسپیرین، زمانی که دو برند قابل مقایسه با قیمت های متفاوت در داروخانه موجود هستند، پرداخته شده است. داروخانه دو نمونه از آسپیرین دارد که هر دو از یک فرمول شیمیایی تولید شده اند و تفاوت خاصی از لحاظ اثرگذاری ندارند اما قیمت آنها متفاوت است. مشتری ها زمانی که با این تفاوات قیمت روبه رو می شوند با توجه به نظریه کلاسیک برای کسب حالت بهینه در معادله سود و زیان باید رفتار منطقی که خرید برند ارزان تر است را انجام دهند. نتیجه پژوهش، دیدگاه اقتصاد کلاسیک که رفتار منطقی مشتری را تایید می کند را به کل زیر سوال می برد. دو رفتار غیرمنطقی در خرید آسپیرین مشاهده شده بود. یکی انصراف از خرید به علت فقدان توان تصمیم گیری و دیگری خرید کالای گران قیمت برای جلوگیری از ریسک عوارض کالای دیگر بود.

راه فرار از حصار بی منطقی

در اقتصاد معاصر، تئوری «تصمیم گیری غیر منطقی» افراد پذیرفته شده و دلایل و امثال زیادی برای اثبات آن ارائه شده است. خانوار می تواند با در نظر گرفتن دلایل تصمیم گیری غیر منطقی از بروز چنین خطاهایی در انتخاب های خود جلوگیری کند. از میان مولفه های متعدد دو نمونه مهم که به غیرمنطقی شدن پروسه تصمیم گیری در خانواده ها منجر می شوند «هزینه رایگانی» و «غلبه احساسات» هستند. بررسی تاثیر این نمونه ها راهنمای مناسبی برای پیشگیری آگاهانه از ابتلا به کژتصمیمی برای خانوار خواهد بود.

هزینه رایگانی: یکی از ترفند های روبه رشدی که روند تصمیم گیری خانوار را به سویه غیر منطقی می کشاند، همان معادله همیشگی سود و زیان است. ذهن افراد برای کسب سود بیشتر و پرداخت هزینه کمتر آماده شده است و این جزو جداناشدنی ذات بشر است. زمانی که افراد با آگهی فروش یک کالا با ارسال «رایگان» مواجه می شوند کلمه رایگان نورون های مغزشان را به فعالیت وامی دارد. حتی اگر قیمت این کالا که با برچسب ارسال رایگان معرفی می شود از نمونه مشابهی که ارسال رایگان ندارد، گران تر باشد، سیگنال قوی که مفهوم رایگان به ذهن می دهد باعث اتخاذ تصمیم غیر منطقی می شود.

غلبه احساسات: وجود احساس های قدرتمندی مانند خشم، ترس، نیاز به توجه، درماندگی و احساساتی که به نیاز های ابتدایی مانند تغذیه، شهوت و امنیت مربوط هستند، تاثیر به سزایی بر عملکرد خانوار در پروسه تصمیم گیری دارند. در پژوهش های متعددی که اقتصاددانان و روانشناسان حوزه شناختی-رفتاری در مورد نحوه تصمیم گیری افراد، تحت تاثیر احساسات قوی انجام داده اند، از بروز تصمیمات غیر منطقی در این شرایط حکایت داشته است. . آنتونیو داماسیو، متخصص مشهور علوم اعصاب و استاد دانشگاه کالیفرنیای جنوبی، از ناتوانی مفرط در تصمیم گیری منطقی در میان افرادی که نمی توانند بر احساسات خود آگاهی داشته باشند، خبر داده است.

مقالات بروز کشوری...