برجام , نفت و جایگاه منطقه ای ایران

ساخت وبلاگ

این روزها یکی از موضوعات مهم مورد بحث در حوزه سیاست موضوع مقایسه قیمت نفت قبل از برجام و بعد از برجام است که در این زمینه نقد های بسیاری در جراید و فضای مجازی صورت گرفته است .

عده ای معتقدند اگر ما به توافق دست نمی یافتیم و همچنان بر روش دولت قبل پا فشاری کرده و بجای دست دادن با امریکا و کشورهای ۵ بعلاوه یک به مبارزه می پرداختیم و دست از انرژی هسته ای بر نمی داشتیم قیمت نفت نه تنها به شدت سقوط نمی کرد بلکه به ۱۲۰ دلار می رسید .

این گروه که در جریان سیاسی مقابل دولت قراردارند عامل سقوط قیمت نفت و کاهش درآمد های نفتی را سیاست های سازشکارانه دولت تدبیر و امید و در نهایت برجام می دانند .

گروه دوم که حامیان دولت تدبیر و امید هستند معتقدند کاهش قیمت نقت متاثر از سیاست های دولت نبوده بلکه یک فرایند جهانی داشته است و از طرفی از آنجایی که ما در طول سالهای اخیر مورد شدید ترین تحریم های بین المللی قرار داشته ایم امکان صادرات نفت فراهم نبوده و اصولا نفت با هرقیمتی هم که باشد درآمدی از آن حاصل نمی شد و از رهگذر گفتگو و حل مسئله تحریم ها و توافق با جهان ما در حال حاضر حدود ۲میلیون بشکه نفت صادر می نماییم .

ما در این نوشتار تلاش داریم تا با بررسی مختصر ابعاد اقتصادی کاهش قیمت نفت بر درآمدهای کشور از یک سو و از سوی دیگر اثر این کاهش و افزایش قیمت نفت بر درآمد کشوررقیب دیرینه منطقه ای یعنی عربستان سعودی که اتفاقا اینروزها پرچمدار مقابله با سیاست های ایران در منطقه و جهان شده است بپردازیم .

بر اساس آمار منتشر شده که که ملاک این تحلیل است ایران در سالهای اواخر دولت دهم به دلیل تحریم و فشارهای ناشی از آن از طریق دور زدن تحریم روزانه حداکثر ۹۰۰هزاربشکه با قیمت حد اکثر ۱۰۰ دلار صادر نموده است . که عمد ه این درآمد به انحاء محتلف در کشورهای چین و هند نگهداری و یا در حسابهای کشور بلوکه گردیده و یا اینکه در جریان دورزدن تحریم ها با ریسک بسیار بالایی جابجا می گردید .

همزمان رقیب ما یعنی عربستان سعودی با صادرات حدود ۸ میلیون بشکه نفت در روز با خیال راحت و بدون هیچ دغدغه ای به صدور نفت با قیمت ۱۰۰ دلار مبادرت کرده و سهم بازار ما را جذب نموده است .

امروز بازار نفت به هردلیلی تا حدود ۷۰ دلار در بشکه کاهش یافته است و از طرفی در جریان مذاکرات سیاسی دولت و امضا برجام توسط دولت صادرات نفت ایران از ۹۰۰ هزار بشکه به دو میلیون بشکه افزایش یافته است . ( با فرض صحت اظهارات دوطرف در مورد میزان صادرات نفت ) به عبارتی دولت بخشی از کاهش درآمد های خود را از طریق افزایش میزان صادرات نفت با قیمت ۴۰ دلار (میانگین درنظر گرفته شده است ) جبران نموده است .

به عبارتی درآمد ایران از صادرات ۹۰۰هزار بشکه در روز حداکثر به ۹۰ میلیون دلار در روز می رسید (با این پیش فرض که ما می توانستیم با دور زدن تحریم این صادرات را ادامه دهیم ) و در حال حاضر نیز با صادرات ۲ میلیون بشکه در روز به ۸۰ میلیون دلار خواهد رساند .درآمدی بدون دغده و ریسک های ناشی از تحریم .

از سوی دیگر درآمد کشوررقیب منطقه ای یعنی عربستان در دوره تحریم با صادرات ۸ میلیون بشکه در روز حدود ۸۰۰میلیون دلار بوده است که در حال حاضر علیرغم افزایش صادرات خود به ۱۰ میلیون بشکه این رقم به ۴۰۰میلیون دلار کاهش یافته است .

اگر چه تحلیل های سیاسی اولیه بسیاری از مسئولین و اقتصادیون از کاهش قیمت نفت آن را ناشی از توطئه عربستان می دانستند ولی امروز ه این کشور از نظر اقتصادی در گرداب کاهش درآمدها گرفتار گشته است .

بدون توجه به جوانب سیاسی ماجرای مذاکرات و صرفا با توجه به میزان صادرات ایران و عربستان آنچه از این مقایسه نتیجه گرفته می شود این است که تحریم و ادامه روند سیاسی دولت قبل تنها با عث رشد سرسام آور درآمدهای کشور رقیب منطقه ای گشته و روز به روز ما را از بازارهای نفتی خارج کرده و به تضعیف درآمد مالی ما به شکل غیر قابل جبران منتهی گردیده است و در نهایت مشخص نیست این روند تا چه زمانی قابل دوام بوده و جایگاه کشور ما در منطقه را از نظر اقتصادی در مقایسه با رقبا ی منطقه ای به کجا می کشاند .

امروز بواسطه مذاکرات جایگاه اقتصادی رقیب به شدت تضعیف گردیده و جایگاه اقتصادی ما در حال تثبیت است و این روند می تواند ما را در مقاوم سازی اقتصاد کشور از این طریق یاری داده و راه را برای توسعه اقتصادی با حداقل درآمد نفتی باز نماید.

علی اسلام نیا

مقالات بروز کشوری...
ما را در سایت مقالات بروز کشوری دنبال می کنید

برچسب : نویسنده : محمد رضا جوادیان maghale بازدید : 150 تاريخ : يکشنبه 29 فروردين 1395 ساعت: 13:28

خبرنامه