چرا حضرت علی (ع) در بستر پیامبر (ص) خوابید؟

امام علی ع نخستین وصی پیامبر گرامی اسلام و نزدیکترین شخص به حضرت محمد ص بود

علی ابن ابی طالب نام مبارک حضرت علی ع بود و مابقی القاب و کنیه حضرت بودند حضرت علی ع نخستین فرزند خانواده هاشمی است که پدر و مادر او هر دو فرزند هاشم اند پدرش ابوطالب فرزند عبدالمطلب فرزند هاشم بن عبدمناف است و مادر او فاطمه دختر اسد فرزند هاشم بن عبدمناف می باشد خاندان هاشمی از لحاظ فضایل اخلاقی, فتوت, مروت, شجاعت و بسیاری از خصائص اخلاقی دیگر زبانزد بوده واین خصوصیات به خاندان بنی هاشم نسبت داده شده بود

تولد امام علی (ع)

تولد امام علی (ع) روز سیزدهم ماه رجب سال سی ام عام الفیل، در خانه کعبه اتفاق افتاده است. می گویند کسی پیش از آن حضرت و پس از ایشان در خانه کعبه متولد نشده است. فاطمه دختر اسد به هنگام درد زایمان راه مسجدالحرام را در پیش گرفت و خود را به دیوار کعبه نزدیک ساخت و چنین گفت:: خداوندا به تو و پیامبران و کتابهایی که از طرف تو نازل شده اند و نیز به سخن جدم ابراهیم سازنده این خانه ایمان راسخ دارم. پرودگارا به پاس احترام کسی که این خانه را ساخت، و به حق کودکی که در رحم من است، تولد این کودک را بر من آسان فرما.

دوران کودکی:

حضرت علی (ع) تا سه سالگی نزد پدر و مادرش بسر برد و از آنجا که خداوند می خواست ایشان به کمالات بیشتری نائل آید، پیامبر اکرم (ص) وی را از بدو تولد تحت تربیت غیر مستقیم خود قرار داد. تا آنکه، خشکسالی عجیبی در مکه واقع شد. ابوطالب عموی پیامبر، با چند فرزند با هزینه سنگین زندگی روبرو شد. رسول اکرم (ص) با مشورت عموی خود عباس توافق کردند که هر یک از آنان فرزندی از ابوطالب را به نزد خود ببرند تا گشایشی در کار ابوطالب باشد. عباس، جعفر را و پیامبر (ص)، علی (ع) را به خانه خود بردند. به این طریق حضرت علی (ع) به طور کامل در کنار پیامبر قرار گرفت. علی (ع) آنچنان با پیامبر (ص) همراه بود، حتی هرگاه پیامبر از شهر خارج می شد و به کوه و بیابان می رفت او را نیز همراه خود می برد. بعثت پیامبر (ص) و حضرت علی (ع) شکی نیست که سبقت در کارهای خیر نوعی امتیاز و فضیلت است؛ و خداوند در آیات بسیاری بندگانش را به انجام آن ها، و سبقت گرفتن بر یکدیگر دعوت فرمود: ه است.

ماجرای دعوت همگانی و انتخاب امام علی (ع) به عنوان وصی:

پس از وحی خدا و برگزیده شدن حضرت محمد (ص.) به پیامبری، وحی فرا رسید و فرمان دعوت همگانی داده شد. در این میان تن ها حضرت علی (ع.) مجری طرح های پیامبر (ص.) در دعوت الهیش و تن ها همراه و دلسوز آن حضرت در ضیافتی بود که وی برای آشناکردن خویشاوندانش با اسلام و دعوتشان به دین خدا ترتیب داد. در همین ضیافت پیامبر (ص.) از حاضران سؤال کرد: چه کسی از شما مرا در این راه کمک می کند تا برادر و وصی و نماینده من در میان شما باشد؟ این سوال سه بار پرسیده شد و فقط علی (ع.) پاسخ داد: ای پیامبر خدا! من تو را در این راه یاری می کنم سپس پیامبر رو به خویشاوندان و بستگان فرمود:، بدانید که علی (ع.) برادر و وصی و خلیفه پس از من در میان شماست.

چرا حضرت علی (ع) در بستر پیامبر (ص) خوابید؟

پیامبر (ص) عزم هجرت کرده بود و کفار قریش می خواستند تا مانع حرکات عبادی سیاسی او شوند و قصد داشتند تا پیامبر را در تاریکی و خلوتی شب در در بستر به قتل برسانند، پیامبر (ص) آن شب به تعلیم جبرئیل در بستر خود نخوابید و به علی (ع) گفت: در بستر من بخواب و این پارچه سبز حضرمی را بر خود بپوشان که آن ها نخواهند توانست آزاری به تو برسانند. کفار قریش بر در خانه آن حضرت آمده بودند و مراقب او بودند و می پنداشتند که آنکه خوابیده است خود حضرت رسول (ص) است، نزدیک بامداد امام علی آن پارچه را به یکسو افکند و قریش به اشتباه خود پی بردند. اما دیر شده بود، زیرا حضرت رسول (ص) از مکه بیرون رفته بود. علی سه شبانه روز در مکه ماند تا اماناتی را که مردم پیش رسول اکرم (ص) داشتند به آن ها بازگرداند و پس از به پایان رساندن این مأموریت از مکه بیرون رفت و به حضرت رسول (ص) پیوست.

اقدامات و فضائل حضرت علی (ع) بعد از هجرت:

۱ - جانبازی و فداکاری در میدان جهاد: حضور وی در ۲۶ غزوه از ۲۷ غزوه پیامبر (ص.) و شرکت در سریه های مختلف از افتخارات و فضایل آن حضرت است.

۲ - ضبط و کتابت وحی (قرآن) کتابت وحی و تنظیم بسیاری از اسناد تاریخی و سیاسی و نوشتن نامه های تبلیغی و دعوتی از کارهای حساس و پرارج امام (ع.) بود. ایشان آیات قرآن چه مکی و چه مدنی، را ضبط می کرد. به همین علت است که وی را از کاتبان وحی و حافظان قرآن به شمار می آورند. در این دوران بود که پیامبر (ص.) فرمان اخوت و برادری مسلمانان را صادر فرمود: و با حضرت علی (ع.) پیمان برادری و اخوت بست و به حضرت علی (ع.) فرمود:: تو برادر من در این جهان و سرای دیگر هستی. به خدایی که مرا به حق برانگیخته است ... تو را به برادری خود انتخاب می کنم، اخوتی که دامنه آن هر دو جهان را فرا گیرد.

ازدواج با دختر پیامبر:

حضرت علی (ع) داماد رسول اکرم (ص)، عمر و ابوبکر با مشورت با سعد معاذ رئیس قبیله اوس دریافتند جز علی (ع) کسی شایستگی زهرا (س) را ندارد؛ لذا هنگامی که علی (ع) در میان نخلهای باغ یکی از انصار مشغول آبیاری بود موضوع را با ایشان در میان نهادند و ایشان فرمود:: دختر پیامبر (ص) مورد میل و علاقه من است؛ و به سوی خانه رسول به راه افتاد. وقتی به حضور رسول اکرم (ص) رسید، عظمت محضر پیامبر (ص) مانع از آن شد که سخنی بگوید، تا اینکه رسول اکرم (ص) علت رجوع ایشان را جویا شد و حضرت علی (ع.) با تکیه به فضایل و تقوا و سوابق درخشان خود در اسلام فرمود:: آیا صلاح می دانید که فاطمه را در عقد من درآورید؟ پس از موافقت حضرت زهرا (س) در سال اول یا دوم یا سوم هجری، حضرت رسول (ص) حضرت فاطمه (س) را به عقد امام علی (ع) در آورد. بنا بر بعضی روایات مَهر آن حضرت پانصد درهم بود. اما درباره مهر حضرت فاطمه (ع) اقوال دیگری هم ذکر شده است که باید به کتب مفصل رجوع کرد.

بنا بر بعضی از روایات پیش ازامام علی (ع) ابوبکر و عمر از حضرت فاطمه (ع) خواستگاری کرده بودند، ولی حضرت رسول (ص) پاسخ رد به ایشان داده بود.

ماجرای غدیر خم و بالا بردن دست امیر المومنین:

پیامبر (ص.) بعد از اتمام مراسم حج در آخرین سال عمر پربرکتش در راه برگشت در محلی به نام غدیرخم در نزدیکی جحفه دستور توقف داد، زیرا پیک وحی فرمان داده بود که پیامبر (ص.) باید رسالتش را به اتمام برساند. پس از نماز ظهر پیامبر (ص.) بر بالای منبری از جهاز شتران رفت و فرمود:: ای مردم! نزدیک است که من دعوت حق را لبیک گویم و از میان شما بروم درباره من چه فکر می کنید؟ مردم گفتند: گواهی می دهیم که تو آیین خدا را تبلیغ می کردی پیامبر فرمود:: آیا شما گواهی نمی دهید که جز خدای یگانه، خدایی نیست و محمد بنده خدا و پیامبر اوست؟ مردم گفتند: آری، گواهی می دهیم. سپس پیامبر (ص.) دست حضرت علی (ع.) را بالا گرفت و فرمود:: ای مردم! در نزد مؤمنان سزاوارتر از خودشان کیست؟ مردم گفتند: خداوند و پیامبر او بهتر می دانند. سپس پیامبر فرموند: ای مردم هر کس من مولا و رهبر او هستم، علی هم مولا و رهبر اوست؛ و این جمله را سه بار تکرار فرمودند: بعد مردم این انتخاب را به حضرت علی (ع.) تبریک گفتند و با وی بیعت نمودند.

حضرت علی (ع) بعد از رحلت رسول اکرم (ص):

پس از رحلت رسول اکرم (ص.) به علت شرایط خاصی که بوجود آمده بود، حضرت علی (ع.) از صحنه اجتماع کناره گرفت و سکوت اختیار کرد. نه در جهادی شرکت می کرد و نه در اجتماع به طور رسمی سخن می گفت:. شمشیر در نیام کرد و به وظایف فردی و سازندگی افراد می پرداخت. فعالیتهای امام در این دوران به طور خلاصه اینگونه است:

۱ - عبادت خدا آنهم در شان حضرت علی (ع)

۲ - تفسیر قرآن و حل مسائل دینی و فتوای حکم حوادثی که در طول ۲۳ سال زندگی پیامبر (ص.) مشابه نداشت.

۳ - پاسخ به پرسشهای دانشمندان ملل و شهرهای دیگر.

۴ - بیان حکم بسیاری از رویدادهای نوظهور که در اسلام سابقه نداشت.

۵ - حل مسائل هنگامی که دستگاه خلافت در مسائل سیاسی و پاره ای از مشکلات با بن بست روبرو می شد.

۶ - تربیت و پرورش گروهی که از ضمیر پاک و روح آماده، برای سیر و سلوک برخوردار هستند.

۷ - کار و کوشش برای تامین زندگی بسیاری از بینوایان و درماندگان تا آنجا که با دست خویش باغ احداث می کرد و قنات استخراج می نمود و سپس آن ها را در راه خدا وقف می نمود.

القاب علی ابن ابی طالب (ع)

امیر المومنین: حضرت علی (ع) بسیاری از زمان خود را بعه عبادت می پرداختند و حتی زمانی در حین نماز خاری به پای او می رود یکی از اصحاب اقدام به در آوردن این خار از پای حضرت می کند، ولی امام علی (ع) به قدری به نماز توجه داشتند که متوجه آن نمی شود و به خاطر عبادات زیاد آن حضرت لقب امیر المومنین را به او دادند.

ابو الحسن: مرحوم طبرسی می گوید: کنیه مشهور امام علی (علیه السلام)، «أبو الحسن» است.

علت این کنیه این است که پسر بزرگشان امام حسن هستند.

ابو الحسین: امیرالمؤمنین (علیه السلام) فرمود:: «تا زمانی که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) زنده بود، حسن و حسین به آن حضرت پدر می گفتند و به من پدر نمی گفتند، بلکه خطاب حسن به من «اباالحسین» و خطاب حسین به من، «اباالحسن» بود»

ابوتراب: حضرت علی (ع) به جز کنیه ابو الحسن به ابو تراب نیز معروف بود و این کنیه را حضرت رسول (ص) به او داده بود و آن هنگامی بود که او را بر روی خاک خوابیده دیده بود و او را بیدار کرده و گرد و خاک از پشت او برافشانده و فرمود: ه بود تو ابو تراب هستی.

آن حضرت این کنیه را، چون از جانب رسول اکرم (ص) به او داده شده بود بسیار دوست می داشت و آن را بر کنیه ها و القاب دیگر ترجیح می داد.

حیدر: می گویند مادرش او را حیدره نام نهاده بود، اما پدرش ابو طالب نام او را به علی تغییر داد. در رجزی که به آن حضرت منسوب است و آن را در غزوه خیبر در برابر مرحب خیبری خوانده است تصریح به این معنی است، زیرا حضرت در این رجز فرمود: ه است: (أنا الذی سمتنی أمی حیدره)؛ من کسی هستم که مادرم مرا حیدره نامید.

جنگ هایی که امام علی در آن ها حضور یافت:

حضرت علی علیه السلام در بیشتر جنگ ها در کنار پیامبر اسلام به عنوان پرچم دار سپاه اسلام می جنگید و داستان های زیادی از دلاوری و شجاعت او بر سر زبان ها است که خیلی هم زیاد است.

البته بنا به روایات، حضرت امیر (ع) در همه غزوات بجز غزوه تبوک حضور داشته است و عَلَم حضرت رسول (ص) همواره به دست امام علی (ع) بوده است.

در غزوه تبوک خود حضرت رسول (ص) امام علی (ع) را به جای خویش در مدینه گذاشت و این امر موجب بروز این شایعه شد که حضرت رسول (ص) از مصاحبت امام علی (ع) خوشدل نیست.

امام علی (ع) این شایعه را با آن حضرت در میان نهاد و آن حضرت سخن بسیار معروف خود یعنی حدیث منزلت را ادا فرمود:: (أنتَ مِنّی بِمَنزلهِ هارونَ مِنْ مُوسی، اِلّاأنـّه لانَبی بَعدی)؛ جایگاه تو نسبت به من همچون جایگاه هارون نسبت به موسی است مگر اینکه پیامبری پس از من نیست.

شهادت امام علی (ع):

بعد از جنگ نهروان و سرکوب خوارج برخی از خوارج از جمله عبدالرحمان بن ملجم مرادی، و برک بن عبدالله تمیمی و عمروبن بکر تمیمی در یکی از شب ها گرد هم آمدند و اوضاع آن روز و خونریزی ها و جنگهای داخلی را بررسی کردند و از نهروان و کشتگان خود یاد کردند و سرانجام به این نتیجه رسیدند که باعث این خونریزی و برادرکشی حضرت علی (ع.) و معاویه و عمروعاص است؛ و اگر این سه نفر از میان برداشته شوند، مسلمانان تکلیف خود را خواهنددانست. سپس با هم پیمان بستند که هر یک از آنان متعهد کشتن یکی از سه نفر گردد. ابن ملجم متعهد قتل امام علی (ع.) شد و در شب نوزدهم ماه رمضان همراه چند نفر در مسجد کوفه نشستند آن شب حضرت علی (ع.) در خانه دخترش مهمان بودند و از واقعه صبح با خبر بودند، وقتی موضوع را با دخترش در میان نهاد، ام کلثوم گفت:: فردا جعده را به مسجد بفرستید. حضرت علی (ع.) فرمود:: از قضای الهی نمی توان گریخت. آنگاه کمربند خود را محکم بست و در حالی که این دو بیت را زمزمه می کرد عازم مسجد شد. کمر خود را برای مرگ محکم ببند، زیرا مرگ تو را ملاقات خواهدکرد؛ و از مرگ، آنگاه که به سرای تو درآید. جزع و فریاد مکن ابن ملجم، در حالی که حضرت علی (ع.) در سجده بودند، ضربتی بر فرق مبارک وارد شد و خون از سر حضرتش در محراب جاری شد. در این حال آن حضرت فرمود:: فزت و رب الکعبه به خدای کعبه سوگند که رستگار شدم سپس آیه ۵۵ سوره طه را تلاوت فرمود:: شما را از خاک آفریدیم و در آن بازتان می گردانیم و بار دیگر از آن بیرونتان می آوریم.

توصیه های آخر امام علی (ع)

حضرت علی (ع.) در واپسین لحظات زندگی نیز به فکر صلاح و سعادت مردم بود و به فرزندان و بستگان و تمام مسلمانان چنین وصیت فرمود:: شما را به پرهیزکاری سفارش می کنم و به اینکه کارهای خود را منظم کنید و اینکه همواره در فکر اصلاح بین مسلمانان باشید. یتیمان را فراموش نکنید، حقوق همسایگان را مراعات کنید. قرآن را برنامه ی عملی خود قرار دهید. نماز را بسیار گرامی بدارید که ستون دین شماست.

مزار و بارگاه امام علی (ع)

حضرت علی (ع) ۱۹ رمضان مورد ضربت قرار گرفت و ۲۱ رمضان به شهادت نائل آمد بعد از شهادت حضرت علی (ع) پیکر مبارک آن حضرت را در نزدیکی شهر کوفه بدون این که کسی متوجه شود دفن کردند. بعد از گذشت سال های متمادی آرامگاه حضرت علی (ع) کشف شد و اکنون نجف اشرف آرامگاه امام علی (ع) میعاد گاه و دلدادگان این امام و مکتب تشیع است.