عورت نمایی یا نمایشگری (Exhibitionism)
عبارت است از میل شدید عودکننده برای نمایش آلت تناسلی به یک فرد غریبه یا شخص غیر منتظر. تحریک جنسی با پیش بینی نمایشگری پیدا شده و ارگاسم یا خودارضائی در ضمن عمل یا پس از ان انجام می گیرد. تقریبا در ۱۰۰% موارد نمایشگر مردی است که آلت خود را به جنس مخالف نشان می دهد. عوامل سایکودینامیک نمایشگری، اظهار مردانگی از طریق نشان دادن آلت تناسلی و مشاهده واکنش قربانیان – نظیر ترس تعجب یا تنفر – است. در چنین موقعیتی مرد نمایشگر به طور ناخوداگاه احساس اختگی و ناتوانی جنسی می کند. همسران این مردها غالبا جانشین مادری می شوند که بیمار ضمن دوران کودکی وابستگی شدیدی به او داشته است.
ملاک های تشخیصی :
یادگاری خواهی (fetishism)
در یادگارخواهی کانون میل جنسی معطوف به اشیایی نظیر کفش، دستکش، شورت، کرست، جوراب شلوری و جوراب است که ارتباط نزدیکی با بدن ادمی دارند. یادگار خاص مربوط به شخصی است که در دوران کودکی با فرد بیمار ارتباط نزدیک داشته است و کیفیتی دارد که شخصی مورد علاقه، مورد نیاز یا حتی آسیب رسان تداعی می کند. معمولا اختلال در دوره نوجوانی شروع می شود هر چند یادگار ممکن است در دوران کودکی تثبیت شود. این اختلال پس از استقرار معمولا به صورت مزمن در می اید.
فعالیت جنسی ممکن است مستقیما معطوف به خود یادگار باشد (مثل خودارضائی با کفش یا داخل ان ) و یا ممکن است یادگار در رابطه جنسی به کار گرفته شود (مثلا تقاضا از شریک جنسی برای پوشیدن کفش پاشنه بلند). این اختلال تقریبا منحصرا در مردها دیده می شود. فروید معتقد بود که یادگار در افرادی که ترس ناخوداگاه از اختگی دارند، به عنوان نماد الت عمل می کند. نظریه پردازان یادگیری معتقدند که یادگار با تحریک جنسی در سنین پایین ارتباط دارد.
ملاک های تشخیصی :
مالش دوستی (frotteurism)
مالش، به مالیدن الت تناسلی مردانه به بدن یک زن از روی لباس کامل به منظور کسب ارگاسم اطلاق می شود. گاهی نیز فرد برای مالش یک قربانی از دست هایش استفاده میکند. این عمل معمولا در مکان های پر ازدحام به خصوص در متروها و داخل اتوبوس ها انجام می شود. افراد مبتلا به این اختلال بی نهایت منفعل و منزوی هستند و مالش معمولا تنها منبع ارضا جنسی انها است. ابراز پرخاشگری در این نوع انحراف جنسی به راحتی مشخص است.
ملاک های تشخیصی :
بچه بازی (Pedophilia)
بچه بازی عبارت است از میل شدید جنسی عودکننده یا تحریک جنسی نسبت به کودکان ۱۳ ساله به پایین در طول یک دوره حداقل ۶ ماهه . این بیماران حداقل ۱۶ سال سن دارند و دست کم ۵ سال از قربانیان بزرگترند. اگر فرد مرتکب در اواخر نوجوانی رابطه جنسی مستمری با یک کودک ۱۲ یا ۱۳ ساله داشته باشد این تشخیص مطرح نمی شود.
اکثر موارد سو استفاده جنسی از کودکان به دستمالی الت تناسلی یا رابطه جنسی دهانی مربوط می شود. رابطه جنسی واژینال یا مقعدی با کودکان شایع نیست، مگر در موارد زنا با محارم. اکثر کودکان قربانی که مورد توجه عمومی قرار می گیرند دختر هستند. مرتکبین گزارش می کنند که اکثر قربانیان لمسی ان ها (۶۰%) پسر هستند. این رقم با رقم مربوط به قربانیان غیر تماسی کودکان نظیر دید زدن از پنجره یا عورت نمایی تفاوت چشمگیری دارد، ۹۹% چنین مواردی شامل دختر بچه ها می گردد. ۹۵ % افراد بچه باز غیر همچنسگرا هستند و نیمی از انها به هنگام ارتکاب جرم الکل زیادی مصرف کرده اند. تعداد چشمگیری از افرادبچه باز به طور همزمان یا قبلا به عورت نمایی، تماشاگری یا تجاوز به عنف دست زده اند.
زنا با محارم با بچه بازی ارتباط نزدیکی دارد چرا که در ان یک بچه نابالغ به عنوان شی محبوب انتخاب می شود، جنبه اشکار یا پنهانی از زورگویی و فشار وجود دارد و ندرتا در آن رابطه جنسی بالغ – کودک ارجحیت می یابد.
ملاک های تشخیصی :
آزار خواهی جنسی (sexual masochism)
آزارخواهی یا مازوخیسم نام خود را از فعالیت های لئو پولد فون ساخر مازوخ، رمان نویس اتریشی قرن نوزدهم گرفته است که شخصیت های داستانهایش از این که زنان با آنها بد رفتاری کنند و بر ان ها تسلط یابند لذت جنسی می بردند. مبتلایان به آزار خواهی جنسی اشتغال ذهنی تکراری با امیال جنسی و تخیلات مربوط به تحقیر شدن، کتک خوردن، به بند کشیده شدن و هر نوع رنجی در این زمینه دارند. اعمال ازار خواهی جنسی در مردان شایع تر از زنان است. فروید معتقد بود آزار خواهی ناشی از برگشت تخیلات تخریبی به طرف خود است. در برخی موارد فرد فقط وقتی می تواند احساس جنسی را تجربه کند که در پی ان تنبیهی در کار باشد.
افراد دچار ازار خواهی جنسی ممکن است در دوران کودکی تجاربی داشته اند که آنها را متقاعد کرده است که درد کشیدن پیش شرط لذت جنسی است. حدود ۳۰% مبتلایان به ازارخواهی جنسی تخیلات آزارگرایانه نیز دارند.
آزارخواهی اخلاقی عبارت است از احساس نیاز به رنج کشیدن که همراه تخیلات جنسی نیست.
ملاک های تشخیصی:
آزارگری جنسی (sexual sadism)
شروع اختلال معمولا پیش از ۱۸ سالگی است و اکثر مبتلایان مرد هستند. طبق نظریه روانکاوی، ازارگری (سادیسم)، دفاعی بر علیه ترس از اختگی است، افراد دچار ازارگری جنسی با دیگران همان کاری را می کنند که می ترسند بر سرشان بیاید و از ابراز غرایز پرخاشگرانه خود لذت جنسی می برند. نام این اختلال از نام مارکی دوساد مولف و افسر نظامی قرن هیجدهم فرانسه بر گرفته شده است. این شخص بارها به دلیل اعمال خشن جنسی بر علیه زنان به زندان افتاد. آزارگری جنسی با تجاوز به عنف ارتباط دارد، هر چند تجاوز به عنف نوعی ابراز قدرت تلقی می شود و این طرز تلقی مناسب تری برای ان است، ولی برخی ازارگرانی که اقدام به تجاوز به عنف می کنند پس از رابطه جنسی با قربانیان ان ها را به قتل می رسانند که این پدیده اصطلاحا قتل های شهوانی (Lust Murders) نام گرفته است.
در بسیاری از موارد این افراد اختلال اسکیزوفرنی نهفته دارند. جان مانی معتقد است که قاتلین شهوانی اختلال هویت تجزیه ای دارند و شاید سابقه ای از ضربه به سر نیز داشته باشند. او پنج عامل را در آزارگری جنسی موثر می داند: زمینه ارثی ، اختلال هورمونی، روابط بیمارگونه، سابقه سو رفتار جنسی و وجود سایر اختلالات روانی.
ملاک های تشخیصی :
سازمان بهداشت جهانی این اختلال را بصورت ترکیب با آزارخواهی جنسی به نام آزارگری – آزارخواهی(Sadomasochism) معرفی کرده است و ملاک های زیر را برای این انحراف جنسی دارد:
سه نوع سادیسم وجود دارد که هر سه نوع آن می تواند در یک شخص وجود داشته باشد :
۱- سادیسم ذهنی : حالتی است که شخص سادیک بجای اینکه به دیگران آزار و اذیت وارد کند، صحنه های اعمال سادیسمی را در ذهن خود مجسم می کند و از آنها کسب لذت می کند .
۲- سادیسم سمبولیک : یک حالت انحرافی و غیر عادی روانی است که مبتلایان آن، به جای وارد کردن زجر و شکنجه بدنی به دیگران، کوشش می کنند با تحمیل حالات مخرب روانی مانند توهین و تحقیر کردن و پایمال کردن شخصیت افرادی که با آنها برخورد می کنند، برای خود یک حالت ارضاء روانی ایجاد کنند.
۳- سادیسم بدنی : افراد مبتلا به این نوع سادیسم، کسب لذت و شعف جنسی را در تحمیل آزار و اذیت بدنی و ایجاد دردهای جسمی برای دیگران می بینند و این اعمال را بعضی اوقات حتی تا مرحله ی قتل و کشتار مرتکب می شوند. بعضی افراد با آزار و شکنجه و کشتن حیوانات به لذت جنسی می رسند.
تماشاگری جنسی (Voyeurism)
تماشگری جنسی که اسکوپوفیلیا نیز نامیده می شود عبارت است از اشتغال ذهنی مکرر با تخیلات و اعمال مربوط به دید زدن افراد برهنه یا کسانی که در حال تعویض لباس یا فعالیت جنسی هستند. در ضمن عمل دید زدن یا پس از ان خودارضایی تا ارگاسم روی می دهد. نخستین عمل تماشاگری جنسی معمولا در زمان کودکی روی می دهد و در مردها شایع تر است. این افراد معمولا به جرم ولگردی دستگیر می شوند.
ملاک های تشخیصی :
یادگارخواهی همراه با مبدل پوشی (transvestic fetishism)
یادگار خواهی همراه مبدل پوشی عبارت است از تخیلات یا امیال جنسی برای پوشیدن لباس جنس مخالف به عنوان وسیله ای برای انگیختگی که همراه خودارضائی یا آمیزش انجام می گیرد. این اختلال به طور مشخص در دوران کودکی یا اوایل نوجوانی اغاز می شود. با گذشت چند سال برخی مردان مبتلا به این اختلال تمایل پیدا می کنند که همواره مثل زنان لباس می پوشند و مانند ان ها زندگی کنند. زنان هم ممکن است بخواهند نحوه لباس پوشیدن و سبب زندگی مردانه را انتخاب کنند ولی این پدیده نادرتر از پدیده قبلی است. معمولا بیمار بیش از یک تکه از لباس های جنس مخالف را به تن می کند. مبدل پوش ها در طیفی قرار دارند که در یک قطب آن فرد در خلوت و با احساس گناه و افسردگی مبدل پوشی می کند و قطب دیگر رفتار مزبور برای ایگو مطلوب و فرد عضوی از جامعه مبدل پوش ها است.
سندرم آشکار بالینی یادگار خواهی همراه با مبدل پوشی ممکن است در دوره نهفتگی رشد شروع شود ولی اغلب در دوره بلوغ یا اوایل بزرگسالی آغاز می گردد.
ملاک های تشخیصی :
منبع : سادوک و کاپلان (۲۰۰۷). خلاصه روانپزشکی علوم رفتاری-روانپزشکی بالینی. ترجمه: رضاعی، فرزین. تهران: ارجمند.
برچسب : نویسنده : محمد رضا جوادیان maghale بازدید : 159