درمان اختلال شخصیت مرزی

ساخت وبلاگ

درمان، مشتق از رابطه است، نه مشتق از تئوری. (اروین یالوم)

اختلال شخصیت مرزی، یکی از پیچیده ترین و جدی ترین اختلالات روانی است که وجه مشخصه ی آن، مشکلات پایدار در تنظیم هیجانات، کنترل تکانه، و بی ثباتی در روابط بین فردی و خودانگاره است. بیماران مبتلا به اختلال شخصیت مرزی، بین نزدیک شدن به دیگران از یکسو و دوری از آنها و اتکا به خویشتن، از سوی دیگر تردید دارند. وقتی تنها هستند، شدیدا محتاج حضور دیگرانند؛ وقتی به سمت دیگران می روند، به دلایل متعدد ناکام می شوند.

این جزر و مد شدید در روابط بین فردی و مصائب حاصل از آن، سبب می شود تا سکوت و بی تفاوتی را بعنوان بهترین راه برای تـسکین درد ناشی از رابطه ها تلقی کنند؛ حالتی که در نظریه ی طرحواره درمانی یانگ(۲۰۰۳)، با عنوان ذهنیت محافظ بی تفاوت (detached protector) مشخص می شود. ولی این وضع دوام دیرپایی ندارد، چرا که درون ریزی مکرر ناکامی ها، ذره ذره انباشته شده و به طغیان های ناگهانی خشم منجر می شود. هر چند چنین برآشفتگی های غیرمنتظره ای، از دید یک مشاهده گر ناآگاه، ممکن است به دیوانگی تعبیر شود، اما واقعیت چیز دیگری است. اگر نگوییم تمام بیماران مرزی، ولی دست کم بسیاری از آنها بواسطه گذشته ای تلخ و داشتن تجربه های شخصی گسترده، دارای درک عمیقی از جنبه های مثبت و منفی مفهوم زندگی هستند(لینهان، ۱۹۹۳). از زاویه ای متفاوت به روابط انسانی می نگرند و نسبت به معانی تلویحی این روابط حساس ترند.

بیماران مرزی استعداد ویژه ای برای ادراک حقایق غیر کلامی دارند، ولی از آنجا که زبان اساسا از قدرت محدودی برای انتقال تجربه ها، بویژه تجربه های شخصی درونی برخوردار است، در نتیجه این بیماران قادر نیستند که انتزاع یا تجرید نهفته در دل تجارب عمیق انسانی را در قالب کلمات، و کلمات را در دل جملات ریخته و منظور حقیقی خود را بیان کنند. نرخ بالای الکسی تایمی (ناگویی هیجانی) در BPD که در برخی از مطالعات به آن اشاره شده است تا اندازه ای تاییدگر بیان فوق است.

اختلال شخصیت مرزی

اختلال شخصیت مرزی

به هیچ عنوان صحبت از برخوردی احساسی و یا غیر علمی با موضوع نیست، بلکه مقصود از این مقدمه، صرفا تلاش برای دیدن بیماران مرزی از دریچه ای دیگر و تا حد امکان از زاویه ی ذهن خودشان است. اگرچه بسیاری از رفتارهای بیماران مرزی در پاره ای از مواقع، حتی برای درمانگرانشان نیز ناراحت کننده یا غیرقابل تحمل است، با این حال، التفات به این اظهار جفری یانگ(۲۰۰۳) که: افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی اغلب کمترین دلسوزی و بیشترین سرزنش را از درمانگران دریافت می کنند، شاید به ما برای اتخاذ رویکردی متواضعانه و توام با دلسوزی بیشتر، نسبت به بیماران مرزی یاری دهد.

رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT) نیز با نگرشی کاملا دلسوزانه و انسان مدارانه توسط دکتر مارشا لینهان ابداع شده است. این روش درمانی در قالب کلی رفتاردرمانی شناختی قرار می گیرد و در آغاز برای زنان مبتلا به اختلال شخصیت مرزی که به طور مزمن خودکشی گرا بودند، ایجاد شده است. نگرش دلسوزانه و تا اندازه ای مادرانه ی لینهان نسبت به بیماران مرزی، شباهت زیادی با دیدگاه انسان مدارانه ی یانگ دارد. هر دو معتقدند که متون قدیمی آسیب شناسی، درباره ی بیماران مرزی به اشتباه قضاوت کرده اند، این افراد واقعا اهل دستکاری دیگران نیستند و پشت رفتارهای نابسامان و بی ثبات و خشم ویرانگر آنها، کودک تنها و کم سن و سالی قرار دارد که به شدت نیازمند محبت مادر است؛ مادری که یا حضور فیزیکی نداشته، یا اگر هم بصورت جسمی در کنار کودک بوده، حضور روانشناختی واقعی نداشته است.

نظریه ی زیرساز DBT بیان می دارد که BPD ،نتیجه ی یک محیط بی اعتبارساز و نوعی اختلال در تنظیم هیجانی است که از نقایص جدی در مهارت های بین فردی، تنظیم هیجانی، و تحمل آشفتگی ریشه گرفته و بسیاری از مهارتهای رفتار انطباقی در این اختلال، دچار بازداری شده است (نیکسیو و همکاران، ۲۰۱۰).

اختلال شخصیت مرزی شایعترین اختلال شخصیت در محیط های روانپزشکی است (بارلو و دوراند، ۲۰۰۲). اکثر افراد مبتلا به BPD، (پنجاه درصد) در دوره ی سنی ۱۸ تا ۲۵ سال، مبتلا به این اختلال تشخیص داده می شوند. همچنین دو سوم کل جمعیت بیماران BPD را زنان تشکیل می دهند (گاندرسون، ۲۰۰۸). این تفاوت جنسیتی احتمالا تحت تاثیر موارد زیر است :

۱-  تفاوت های مزاجی (خلق و خوی) : شاید زنان در قیاس با مردان از مزاج شدیدتر و بی ثبات تری برخوردار باشند.

۲- تاثیر عوامل محیطی : چرا که دختران در مقایسه با پسران، غالبا در معرض آزار جنسی بیشتر قرار می گیرند.

۳- آموزش های خانوادگی و تفکر جمعی جامعه نیز زنان را ترغیب می کند که سلطه پذیر باشند و خشم خود را ابراز نکنند.

۴- این احتمال نیز وجود دارد که مردان مبتلا به BPD ، گروهی باشند که کمتر به این اختلال تشخیص داده می شوند، نه اینکه واقعا BPD در آنها کمتر است؛ چرا که مردان به شکل متفاوتی این اختلال را بروز می دهند. مردان عموما مزاج پرخاش گرانه تری دارند و به جای اطاعت و توافق گرایی، بیشتر اهل سلطه گری، و به جای درون ریزی عواطف دردناک، بیشتر اهل برون ریزی، کنش نمایی و ابراز آنها به سمت دیگران هستند(یانگ و همکاران، ۲۰۰۳).

اصطلاح مرزی اولین بار توسط آدولف استرن، به کار گرفته شد. استرن برای توصیف بیمارانی از این اصطلاح استفاده کرد که در مرز بین حالات نوروتیک و سایکوتیک قرار داشتند؛ یعنی، بیمارانی که تحت فشار روانی شدید به رفتارها و فرایندهای فکری سایکوتیک دچار می شدند و سریعا به سطوح سالم تری از کارکرد روانی باز می گشتند.

در طول ۶ دهه ی گذشته، پژوهشگران و نظریه پرداران متعددی به بسط بینش و درک وسیعتر ما از اصطلاح مرزی کمک کرده اند. پس از استرن، مفهوم سازی های مختلفی درباره ی ماهیت BPD انجام شده است. کرنبرگ (۱۹۷۵) از اصطلاح مرزی برای توصیف انواع پاتولوژی منش استفاده کرد. مفهوم سازی دوم که بر اساس مطالعات دهه ی ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ انجام شده، بیان می دارد که بیماران مبتلا به BPD گرایش عمیقی برای تجربه های شبه سایکوتیک یا سایکوتیک گذرا دارند. بر این اساس، وندر (۱۹۷۷) BPD را جزیی از اختلالات طیف اسکیزوفرنیا می داند. مفهوم سازی سوم که به آکیسکال (۱۹۸۱) و استون(۱۹۸۰) تعلق دارد، بر اساس تجارب بالینی و پژوهش های تجربی دهه ی ۱۹۸۰ شکل گرفته است. این دو پژوهشگر، بر حالات دیسفوریک و بی ثباتی عاطفی بیماران مرزی تاکید کرده و معتقدند که BPD جزیی از طیف اختلالات عاطفی(خلقی) است.

مفهوم سازی های چهارم و پنجم درباره ی سایکوپاتولوژی مرزی، در طول دهه ی ۱۹۹۰ شکل گرفته اند. زانارینی(۱۹۹۳) پیشنهاد کرده که بهتر است BPD را جزیی از اختلالات طیف کنترل تکانه تلقی کنیم؛ یعنی، مشکلی که احتمالا به اختلالات سوءمصرف مواد، شخصیت ضداجتماعی، و شاید اختلالات خوردن ارتباط دارد. از طرف دیگر و تقریبا در همان دوره ی زمانی، هرمان(۱۹۸۷) پیشنهاد کرده اند که بهتر است BPD به عنوان نوعی PTSD مزمن تلقی شود. در واقع، این دیدگاه نظری معتقد است که BPD ، نوعی اختلال طیف تروما است که با PTSD و اختلالات تجزیه ای ارتباط دارد. افرادی که در زمینه ی ترومای دوران کودکی صاحب نظر هستند (مثل هرمان و همکاران،۱۹۸۷)، پیشنهاد کرده اند که شاید BPD،نوع پیچیده ای از PTSD باشد که تروما در کل سازمان شخصیتی فرد ادغام شده است، زیرا بسیاری از ویژگی های اصلی BPD (مثل کرختی و بی ثباتی عاطفی، احساس خشم، علایم تجزیه ای و تکانشگری در افراد مبتلا به PTSD مزمن نیز دیده می شود (به نقل از زانارینی،۱۹۹۷).

نظر شما در مورد این نوشته چیست؟

  • متوسط ()

  • بی فایده ()

  • خوب ()

  • عالی ()

مطالب مرتبط :

مقالات بروز کشوری...
ما را در سایت مقالات بروز کشوری دنبال می کنید

برچسب : نویسنده : محمد رضا جوادیان maghale بازدید : 204 تاريخ : شنبه 14 مرداد 1396 ساعت: 22:22

خبرنامه