در موصل چه میگذرد؟موشکهای ایرانی چه بلایی بر سر داعش آوردند؟

ر سرتاسر شمال عراق تنها بخشی از شهر قدیمی موصل و یک محله کوچک مجاور آن تحت کنترل داعش قرار دارد شهرهای نزدیک به موصل, تلعفر و هویچه که هر دو تحت محاصره اند, مناطق باقی مانده تحت کنترل داعش هستند همچنان که کار داعش به بدبختی کشیده, اعضای باقی مانده این گروه از عراق به صحراهای سوریه فرار کرده اند

نبرد تلخ هشت ماهه برای باز پس گرفتن موصل به نقطه حساس خود رسیده و نیروهای عراقی فقط چند ساعت بعد از اینکه نیروهای داعش مناره مسجد بزرگ النوری را منهدم کردند، به سوی آن پیشروی کرده اند. نابودی این مسجد نشانه لحظه ای خطیر در جنگ علیه داعش است. عملیات تخریبی بدون معنای این گروه تروریستی وسیعا به عنوان پیش درآمد شکست قطعی آن مطرح شده است. در سرتاسر شمال عراق تنها بخشی از شهر قدیمی موصل و یک محله کوچک مجاور آن تحت کنترل داعش قرار دارد. شهرهای نزدیک به موصل، تلعفر و هویچه که هر دو تحت محاصره اند، مناطق باقی مانده تحت کنترل داعش هستند. همچنان که کار داعش به بدبختی کشیده، اعضای باقی مانده این گروه از عراق به صحراهای سوریه فرار کرده اند. شکست آنها چنان سریع بوده که درحال حاضر طرح هایی برای نبرد قطعی در اواخر سال جاری طراحی شده اند. طیفی از بازیگران برای تعقیب داعش به خط شده اند، نیروهایی که در تمام دوران نبرد با داعش دارای منافع و ادعاهایی در سرتاسر منطقه بوده اند و در منازعات منطقه ای موازی با هم عمل کرده اند و در انتظار زمان مناسب برای تحکیم مواضع خودشان بوده اند، به میان آمده اند. همچنان که تشکیلات داعش در حال فروپاشی است، همه طرف های دعوا شروع به رقابت برای برتری در میدان نبرد کرده اند. طرف هایی که می خواهند تعیین کنند چه وضعیتی پس از فروپاشی داعش پدید خواهد آمد و شکست داعش جایزه ای حتی بزرگ تر از بردن خود جنگ خواهد بود. روسیه، ایران و ایالات متحده برای کسب برتری در حال تلاش اند؛ آنها خواهان بر حذربودن از سیاستی هستند که دنبال کردن آن فاجعه بار خواهد بود، سیاستی که روی آتش جنگ به خاطر برخوردهای مستقیم بی سابقه در منطقه در دهه های اخیر نفت می پاشد. همچنان که موصل و نقطه تمرکز داعش در سوریه، رقه در آستانه فروپاشی قرار می گیرد، گروه های نزدیک به ایران و روسیه و ایالات متحده حداقل در سه مورد در سمت سوری مرز با هم رویارویی کرده اند. هفته گذشته، هنگامی که یک جت جنگنده ایالات متحده یک جنگنده سوری را در شمال کشور سرنگون کرد، این ریسک پدید آمد که رویارویی ایالات متحده و هم پیمانان بشار اسد (ایران و روسیه) تشدید شود. این واقعه باعث شد روسیه اخطار کند که جنگنده های ائتلاف نباید وارد پوشش راداری روسیه شوند. واشنگتن اعلام کرده که جت جنگنده اش برای دفاع از نواب آمریکا که مشغول حرکت در منطقه تحت کنترل داعش، رقه بوده اند، عمل کرده است. نیروهای مخالف با اسد که در سال گذشته با ناراحت کردن سوری ها به خاطر ناامیدی به میدان آمده اند، ترکیه و به طرزی فزاینده روسیه- و عمدتا نیروهای کرد مشغول عملیات برای بازپس گیری رقه و شهرهای نزدیک به آن بوده اند. همچنان که رخ داده است، روس ها و نیروهای سوری ژست های تهاجمی تری گرفته اند. ایران نیز در میان این منازعه چندلایه موضعی مستقیم و غیرمعمول گرفته است و از خاک خود موشک های بالستیک شلیک می کند، موشک هایی که از آسمان عراق عبور و به شهر سوری میادین اصابت کرده اند. میادین جایی است که رهبران پراکنده شده داعش در آنجا دوباره گرد هم آمده اند.

این حملات موشکی بیانگر وضعیتی است که در آن تهران برای اولین بار پس از سه دهه بعد از زمان پایان یافتن جنگ ایران و عراق دست به حمله موشکی زده است. ظاهرا این موشک ها به عنوان انتقام ایران به خاطر حملات مورد ادعای داعش در اوایل این ماه در مجلس ایران و حرم مطهر امام خمینی بنیان گذار جمهوری اسلامی شلیک شده اند. مقامات منطقه ای اعتقاد دارند شلیک این موشک ها هدف دیگری را هم تعقیب می کرده اند. درست همان طور که ایالات متحده چند هفته قبل تر با حمله به اعضای حزب الله که به سوی نوابش در نزدیکی های مناطق مرزی تنف پیشروی کرده بودند، عمل کرده است. از آن زمان تاکنون نیروهای ایالات متحده که از گروه های مخالف اسد حفاظت می کنند، این حملات جلوی پیشروی نیروهای مورد حمایت ایران را نگرفته و آنها را متوقف نکرده است. نیروهای حزب الله و ایران جلوی پیشروی ایالات متحده و هم پیمانانش را به سوی شمال و شهر رقه گرفته و به نیروهای کرد اجازه حرکت به سوی جنوب را نمی دهند. به نظر می رسد حرکات ناامیدانه حاکی از سردرگمی نیروهای نظامی پنج کشور- سوریه، عراق، ایران، روسیه و ایالات متحده- به همراهی نواب متعددشان شمار برخوردها را بین آنها افزایش خواهد داد. هریک از طرفین با یک سری از محاسبات مواجه اند که ربط چندانی به چگونه شکست دادن داعش ندارد.

ترجمه: شهرام زرندار