آیا استقلال و پرسپولیس می توانند اسپانسر مشترک داشته باشند؟

٣٠ چند تعداد اسپانسرهای ریز و درشتی که با عدد ٣٠ شروع و به عدد مختلفی ختم می شود, در فوتبال ایران و در مجموع در ورزش ایران به وفور دیده شده و از قرار معلوم قرار است به تعداد آنها هم افزوده شود حضور این سامانه های پیامکی که به نوعی با کمک مردمی به تیم داری, باشگاه داری یا بقیه موارد می پردازند, چندسالی است در ورزش ایران گل کرده و حالا هم جا افتاده است به طوری که حداقل سه باشگاه بزرگ ایرانی حالا از همین ٣٠چندها نان می خورند آن هم به گونه ای که حتما در تبلیغات دیده اید هر هواداری با ارسال یک شماره مشخص می تواند در این برنامه تبلیغاتی شرکت کند و در ازای فرستادن هر پیامک, پولی از حساب او کسر و احتمالا به حساب باشگاه مدنظرش واریز می شود اینکه چنین ایده ای خلاقانه است یا خیر یا اصلا در زمره اصول اسپانسری قرار می گیرد, محل بحث نیست بلکه بحث اصلی بر سر این است که آیا یک اسپانسر می تواند در یک لیگ داخلی, هم زمان حامی دو یا بیشتر از دو باشگاه باشد

اروپا با سازوکاری متفاوت

وقتی چنین سؤالی مطرح می شود، ناخودآگاه بحث مقایسه با لیگ های معتبر اروپایی به میان می آید؛ در این مقایسه می توان خیلی مشخص به این پاسخ رسید که هیچ دو تیم بزرگ اروپایی که در یک لیگ بازی می کنند، اسپانسر مشترک ندارند. دلیل آن هم مشخص است: جلوگیری از زدوبندهای احتمالی و دست کاری در سرنوشت نتایج لیگ. البته این موضوع به طور مشخص در قانون های نوشته شده یوفا برای باشگاه های اروپایی دیده نشده؛ به این معنی که به طور مشخص اشاره نشده که حتما تیم های حاضر در لیگ یک کشور نباید اسپانسر مشترکی روی پیراهنشان درج کنند. در نگاه کلی حل و فصل این موضوع دیگر به کمیته مسابقات و کمیته حقوقی لیگ های مربوطه سپرده شده که برای این موارد قانون وضع کنند. بدیهی است که بسته به مقررات حرفه ای سازی، کمیته های مختلف لیگ های معتبر دنیا، باشگاه ها را از داشتن اسپانسر مشترک منع می کنند تا مانع از بروز هرگونه شک و شبهه شوند.

یک اسپانسر برای ٣ باشگاه!

در ایران اما شرایط کاملا متفاوت دنبال می شود؛ یا به دلیل پیشنهاد خوب اسپانسر یا به دلیل ضعف مدیریتی در یافتن اسپانسری متفاوت، در لیگی که گذشت، دیده شد سه باشگاه با یک اسپانسر مشترک فعالیت کردند! پرسپولیس، استقلال و تراکتورسازی سه تیم مذکور بودند که با سامانه ٣٠٩٠ همکاری کردند؛ موردی عجیب و نادر در دنیای فوتبال که قطعا مشابه آن در لیگ های درجه یک و دو اروپایی دیده نمی شود و بیشتر در تورنمنت های محلی که یک اسپانسر آن را ترتیب داده، می توان با چنین موضوعی روبه رو شد. حالا سؤال اینجاست که آیا داشتن اسپانسر مشترک در لیگ ایران خلاف قانون است؟ پاسخ مشخصا منفی است. در واقع در این مورد تا به حال خلأ قانون وجود داشته و جایی مقرر نشده که نباید دو یا چند باشگاه اسپانسر مشترک داشته باشند. شاید همین خلأ قانون بوده که زمینه را برای یک اسپانسر مشخص فراهم کرده که بیش از دو باشگاه را حمایت کند. موضوعی که نه تنها از لحاظ حرفه ای کمی عجیب به نظر می رسد بلکه با اساس مقررات حرفه ای سازی در فوتبال هم کمی در تناقض است.

چه تیمی قربانی می شود؟

این مقدمه تقریبا کوتاه عنوان شد تا وضعیت چگونگی اسپانسر در لیگ ایران مشخص شود. هرچند الان به نظر می رسد طرحی مهیا شده تا جلوی چنین موضوعی گرفته شود! کمیته مسابقات و سازمان لیگ طرحی را مهیا کرده اند تا در صورت توافق کمیته حقوقی فدراسیون فوتبال، دیگر هیچ دو باشگاهی در لیگ ایران نتوانند اسپانسر مشترک داشته باشند. داستان اما به این سادگی ها نیست؛ چون اگر هم این موضوع مورد تأیید کمیته حقوقی فدراسیون فوتبال قرار بگیرد تازه برای تصویب باید به هیئت رئیسه فدراسیون فوتبال سپرده شود تا آنها چنین مصوبه ای را نهایی کنند. در این میان مشکل کمبود وقت هم هست؛ این طرح قرار است برای فصل پیش رو که قرار است چند روز دیگر و به طور مشخص پنجم مرداد شروع شود، اعمال شود. هرچند عملی شدن این موضوع فارغ از اینکه می تواند شوک جدیدی به چند باشگاه سرشناس داخلی دهد، می تواند سرآغاز فصل حرفه ای گری در لیگ ایران هم باشد؛ به شرط آنکه راه های فرار برایش جفت و جور نشود! این طرح که فعلا در مرحله پیش تصویب است، می تواند از سوی باشگاه ها با واکنش روبه رو شود. فارغ از این موضوع که بهانه وقت برای یافتن اسپانسر تازه اندک است، می توانند چنین داستانی را هم روایت کنند که مثلا با اسپانسرهای موردنظرشان قراردادهای بیش از دو سال بسته اند و در صورت فسخ آن متضرر خواهند شد. البته فدراسیون فوتبال هم در صورت بروز چنین اتفاقاتی می تواند برنامه «راستی آزمایی» را در دستور کار قرار دهد و بررسی کند که کدام باشگاه ها با اسپانسرهای مشترک قراردادهای مدت دار منعقد کرده اند. مورد مشخص اینکه عملی شدن این طرح اگرچه می تواند واکنش های منفی باشگاه های متضرر را در پی داشته باشد ولی می تواند به حرفه ای ترشدن لیگ و از سوی دیگر پایین آوردن ضریب زدوبندهای احتمالی در لیگ کمک فراوانی کند.

٢تیم با اسپانسر مشترک میسر است به شرطی که...

اگرچه یوفا و کنفدراسیون فوتبال آسیا (AFC) به طور مشخص به لیگ های داخلی کشورها اشاره نکرده و جزئیات رسیدگی به این موارد را به کمیته های داخلی لیگ های مختلف سپرده ولی به طور مشخص برای رقابت هایی که زیر نظر خودش برگزار می شود، درباره اسپانسر اظهارنظر کرده اند. در بند شماره ٣٣ قوانین مربوط به اسپانسر، یوفا یادآور شده از هر کشور نهایتا دو تیم می توانند با اسپانسر مشترک در رقابت های یوفا شرکت کنند. در کنفدراسیون فوتبال آسیا هم که دیدیم چنین قانونی رعایت شد و هر دو تیم پرسپولیس و استقلال با یک اسپانسر مشترک در لیگ قهرمانان آسیا بازی کردند. حالا اگر فرض بر این باشد که باشگاه ها با اسپانسرهایشان قراردادهای طولانی مدت منعقد کرده اند، پس شاید راهی باشد که دو تیم در لیگ هم با اسپانسر مشترک بازی کنند ولی قطعا این عدد بیش از این نخواهد بود! فرض بر اینکه کمیته حقوقی فدراسیون فوتبال و سازمان لیگ و کمیته مسابقات بر سر این موضوع که اسپانسر مشترک برای تیم ها وجود داشته باشد، به توافق برسند، بعید است که آنها اجازه چنین موضوعی را صادر کنند که بیش از دو باشگاه اسپانسر مشترک داشته باشند. حتی با همین فرض هم تا اینجا باید گفت یکی از سه باشگاه محبوب لیگ در فصل آتی باید اسپانسرش را عوض کند. البته این فقط فرض است چون طبق آخرین اخبار، قرار شده هیچ دو باشگاهی از همین فصل جاری اسپانسر مشترک نداشته باشند. این به آن معنی است که استقلال و پرسپولیس بعد از چندین سال اسپانسر مشترک داشتن از بانک ها گرفته تا همین ٣٠چندها، بالاخره باید با اسپانسرهای متفاوت کار را شروع کنند و به پایان برسانند. اتفاقی که عملی شدن یا نشدنش، یکی، دو روز آینده از سوی فدراسیون فوتبال مشخص می شود.

----------------------------------

پرونده داربی اروپایی بسته شد

داربی پرماجرا سرانجام لغو شد. استقلال و پرسپولیس قرار بود شنبه شب یک بازی دوستانه در آلمان برگزار کنند؛ دیداری که در همین هفته ده ها بار خبر لغو و برگزاری اش در صدر اخبار قرار گرفت. برانکو ایوانکوویچ دیروز ظهر آب پاکی را روی دست برگزارکننده داربی اروپایی ریخت. او عنوان کرد پرسپولیس در داربی ٣١ تیر شرکت نمی کند و درعوض ٣٠ تیر در بازی سوپرجام به مصاف نفت تهران می رود. دیروز هم تناقض درباره برگزاری داربی ٨٥ وجود داشت. در شرایطی که مدیریت و سرمربی پرسپولیس صراحتا از حضور در بازی سوپرجام می گفتند، برگزارکننده بازی از لغو بازی اظهار بی اطلاعی می کرد. علیرضا شیرازی، مسئول سامانه پیامکی دو باشگاه استقلال و پرسپولیس که برگزار کننده این دیدار دوستانه است، در گفت وگو با «شرق» درباره سرنوشت بازی گفت: «رسما هیچ یک از دو باشگاه و هیچ نهاد دیگری لغو بازی را به ما اعلام نکردند و حتی به صورت شفاهی عنوان می کنند که بازی خواهند کرد. ما واقعا نمی دانیم دلیل شرکت نکردن دو تیم در این دیدار چیست. ما فقط مجری این پروژه بودیم. وقتی دو باشگاه، فدراسیون فوتبال و وزارت ورزش درباره لغو بازی اطلاعی به ما نداده اند و پیش از این هم تمامی اقداماتشان در راستای انجام بازی بوده، ما متوجه نمی شویم چه خبر است».برخی خبرگزاری ها مخالفت نهادهای امنیتی با انجام این بازی در آلمان را دلیل اصلی لغو آن می دانند. شیرازی اما تأکید دارد اگر چنین موضوعی وجود داشت باید به او هم اطلاع داده می شد. به هرحال این بازی دوستانه یک بار دیگر بی نظمی و بی برنامگی در فوتبال ایران را نشان داد. این بار این بی نظمی به خارج از مرزها هم صادر شد. مدیران باشگاه بیله فلد متوجه شدند در فوتبال ایران چگونه برنامه ها پیش می رود. ایرانی های مقیم اروپا هم که دلشان برای بی برنامگی های مدیران ایرانی تنگ شده بود، دلتنگی شان برطرف شد. تا دیروز صبح پنج هزار نفر بلیت این بازی را خریداری کرده بودند که یک استقبال بسیار خوب محسوب می شود. سایتی که بلیت بازی را می فروخت مجبور است پول خریداران را پس بدهد. از طرفی آن دسته از ایرانی ها که برای سفر به بیله فلد و اسکان در این شهر برنامه ریزی کردند بیشتر از بقیه غافلگیر شدند. مشخص نیست چرا برگزاری این بازی به یک معما تبدیل شده است. برخی رسانه ها از برگزارکننده انتقاد می کنند و تأکید دارند اصرار حامی مالی مشترک دو باشگاه باعث شد تا آنها زیر فشار اسپانسر تن به این داربی بدهند. در سوی دیگر نظریه های دیگری هم مطرح است، از جمله مسائل امنیتی، راضی نبودن دو تیم و... . به هرترتیب آنچه مشخص است، لغو این بازی یک ضرر چندده میلیونی به جا گذاشت. هزینه ویزا، پرداخت کارمزد فروش بلیت، هزینه لغوکردن پرواز و اجاره ورزشگاه بیله فلد. علیرضا شیرازی این هزینه ها را حدود ٣٠٠ میلیون تومان برآورد می کند که حالا دو باشگاه مجبور به پرداخت آن هستند.

سجاد فیروزی