به بهانه درگذشت کارگردان سرشناس ایتالیایی برناردو برتولوچی

برناردو, برتولوچی,, کارگردان, فیلم سینمایی برنده اسکار, آخرین امپراتور, The Last Emperor و آثاری چون آخرین تانگو در پاریس Last Tango in Paris و دنباله رو The Conformist, در سن ۷۷ سالگی از دنیا رفت

برناردو, برتولوچی,، کارگردان, فیلم سینمایی برنده اسکار، آخرین امپراتور، The Last Emperor و آثاری چون آخرین تانگو در پاریس Last Tango in Paris و دنباله رو The Conformist، در سن ۷۷ سالگی از دنیا رفت. او که در این سال ها با سرطان دست و پنجه نرم می کرد، در ساعت ۷ صبح دوشنبه در منزل خود واقع در رم درگذشت,.

برتولوچی, در ۱۶ مارس ۱۹۴۱ و در خانواده ای ثروتمند در شهر پارما، واقع در شمال ایتالیا متولد شد. او فرزند نویسنده و شاعر سرشناس, ایتالیایی, آتلیو برتولوچی, بود که از همان دوران جوانی استعدادهای بالای خود را نشان داد و در ۲۱ سالگی موفق به کسب جایزه ای به خاطر اشعارش شد؛ بعدها تصمیم گرفت به سمت فیلم سازی برود.

او به عنوان بزرگ ترین سینماگر مؤلف ایتالیایی, نسل خود، سابقه کار در اروپا و آمریکا را داشت و البته روابط او با استودیوهای فیلم سازی هم فراز و فرودهای خاص خودش را داشت، ولی او حتی در زمان کار با سیستم استودیویی هم سعی می کرد پروژه های مورد نظر خود را با سلایق و خواسته هایش جلو ببرد و تحت تسلط این سیستم قرار نگیرد.

برتولوچی که کار خود را در سینما به عنوان دستیار یک شاعر و کارگردان, ایتالیایی, معروف دیگر به نام پیر پائولو پازولینی آغاز کرده، تولید اولین فیلم سینمایی او با نام Accattone در سال ۱۹۶۱ نقش کوچکی داشت. ولی فیلم The Grim Reaper در سال ۱۹۶۲ بود که اولین حضور سینمایی برتولوچی در مقام کارگردان, را رقم زد. دو سال بعد او با فیلم، پیش از انقلاب Before the Revolution به لیست «هفته منتقدان جشنواره کن» راه پیدا کرد؛ فیلمی که کم و بیش حالت اتوبیوگرافی داشت و بازیگر زن فیلم یعنی آدریانا استی هم کمی بعد از ساخته شدن آن با برتولوچی ازدواج کرد؛ هرچند این ازدواج چند سال بیشتر دوام نداشت.

این کارگردان ایتالیایی, در سال ۱۹۷۰ اولین نامزدی اسکار خود را به خاطر فیلمنامه اقتباسی فیلم دنباله رو بر اساس رمانی از آلبرتو موراویو تجربه کرد؛ درامی سیاسی که ماجراهای آن در دوران ایتالیای فاشیستی جریان داشت. ویتوریو استورارو، فیلمبردار دنباله رو به خاطر کیفیت بالای کار خود مورد تقدیر قرار گرفت و خود فیلم را هم به عنوان اثری می شناسند که تأثیر زیادی روی نسلی از کارگردانان معروف هالیوودی ازجمله استیون اسپیلبرگ، مارتین اسکورسیزی و فرانسیس فورد کاپولا گذاشت.

فیلم دیگر برتولوچی به نام آخرین تانگو در پاریس از یک طرف به عنوان یکی از فیلم های مهم قرن بیستم شناخته می شود و از طرف دیگر هم به خاطر ماجراهای رخ داده در آن، حواشی زیادی به دنبال داشت که تا سال ها بعد هم برتولوچی درگیر آن ها بود. ماجرا تا جایی پیش رفت که حتی حق شهروندی برتولوچی هم به مدت پنج سال از او گرفته شد و او تا مدتی اجازه انجام کارهایی مثل رأی دادن را نداشت.

البته از طرف دیگر، میزان معروفیت برتولوچی با این فیلم و جنجال های آن خیلی بیشتر از قبل شد. بعد از آن او فیلم 1900 را ساخت؛ فیلمی که برت لنکستر به علت علاقه زیاد به بازی در آن دستمزدی نگرفت و دانلد ساترلند و رابرت دنیرو هم در کنار ژرار دوپاردیو در آن حضور داشتند. نسخه ای که برتولوچی به عنوان نسخه کارگردان این فیلم در نظر گرفته بود، پنج ساعت و ۱۷ دقیقه بود و همین قضیه باعث درگیری بین او و کمپانی پارامونت شد. در نهایت هم نسخه ای که در سال ۱۹۷۷ در آمریکا پخش شد، سه ساعت و پنج دقیقه زمان داشت.

مشکلاتی که سر راه فیلم برتولوچی پیش آمد و بازخوردهای متوسط آن باعث شد کار او برای چند سال با وقفه مواجه شود، ولی در سال ۱۹۸۷ و با فیلم آخرین امپراتور، این کارگردان بزرگ بازگشتی شکوهمندانه داشت. فیلم تاریخی و عظیم برتولوچی با حضور جان لون و جوآن چن در مورد پویی، آخرین امپراتور چین ساخته شده بود و توانست در ۹ رشته از جمله بهترین فیلم و بهترین کارگردانی نامزد اسکار شود. فیلم هر ۹ جایزه را دریافت کرد و شبی به یادماندنی برای برتولوچی رقم خورد که بعدها از آن به عنوان جالب ترین لحظات خود در هالیوود یاد کرد.

در سال ۱۹۹۶، برتولوچی بعد از ۱۵ سال یک بار دیگر در ایتالیا فیلم ساخت؛ فیلمی به زبان انگلیسی با نام زیبایی ربوده شده Stealing Beauty با بازی لیو تایلر ۱۹ ساله. سپس محصور Besieged و رویابین ها The Dreamers را در سال های ۱۹۹۸ و ۲۰۰۴ کارگردانی کرد و آخرین فیلم او هم با عنوان من و توMe and You در سال ۲۰۱۲ اکران شد؛ فیلمی که آن را در شرایط نامساعد بدنی و مشکلات ستون فقرات خود روی صندلی چرخ دار کارگردانی کرد. من و تو اولین اثر ایتالیایی زبان او بعد از ۲۳ سال بود و نخستین بار در بخش خارج از رقابت جشنواره کن ۲۰۱۲ به نمایش درآمد.

برتولوچی در کنار موارد یاد شده، فیلم های دیگری هم داشت؛ از جمله آسمان سرپناه The Sheltering Sky در سال ۱۹۹۰ بر اساس رمانی از پل بولز و بودای کوچک Little Buddha در سال ۱۹۹۳ با بازی کیانو ریوز.

این فیلمساز بزرگ توانست در کنار جایزه اسکار، به جوایز دیگری هم دست پیدا کند؛ از جمله نخل طلای افتخاری جشنواره فیلم کن برای یک عمر دستاورد هنری در سال ۲۰۱۱، شیر طلای افتخاری جشنواره فیلم ونیز در سال ۲۰۰۷ و جایزه پلنگ افتخاری جشنواره فیلم لوکارنو در سال ۱۹۹۷. او همچنین در سال های ۱۹۸۳ و ۲۰۱۳ یکی از داوران جشنواره ونیز و در سال ۱۹۹۰ هم جزو هیئت داوران جشنواره کن بود.

برتولوچی در کنار زندگی سینمایی خود، در زندگی شخصی هم فراز و نشیب های فراوانی داشت و دومین ازدواج او با ماریو پائولا ماینو، طراح لباس و صحنه بود که به طلاق منجر شد و در سال ۱۹۷۹ هم سومین ازدواج خود را با کلر پپلو، کارگردان و فیلمنامه نویس ایتالیایی انجام داد.

برناردو, برتولوچی یکی از بزرگ ترین کارگردانان تاریخ سینما بود و اهالی سینما مطمئناً از شنیدن خبر درگذشت, او بسیار متأثر خواهند شد.